Er is onrust binnen de VVD én er komt een verkiezing aan voor een nieuwe voorzitter. Rondom deze gebeurtenissen klinkt het geluid, dat in de afgelopen jaren de leden te veel buiten beeld zijn gebleven. Hierbij gelden twee vragen: 1) hoe kon het gebeuren dat de leden aan de zijlijn kwamen te staan én 2) wordt de VVD inderdaad sterker als de leden weer een centrale plaats krijgen binnen de vereniging? Vandaag de 2^e column in een reeks van 5: is de inbreng van leden zaligmakend?

De zwakte van de ledendemocratie

Laten we niet de fout maken door te denken dat alles goed komt wanneer we maar naar de leden luisteren en doen wat zij zeggen. Daar zijn grofweg twee redenen voor aan te voeren:

1.       De mening van leden is een lappendeken

Tegenwoordig heb je een mooie techniek waarmee je alle input van een zaal met mensen kunt weergeven in een mooi schema. Hetgeen het meest is genoemd wordt het grootste afgebeeld. Ook is het een grappig beeld. Het toont duidelijk de versnippering en maakt een belangrijke zwakte zichtbaar waar je wat mee moet doen.

2.       Leden bepalen in de basis de theorie

Het overgrote deel van de leden zit niet in een vertegenwoordigend lichaam. Dat geeft hen de ruimte om na te denken over de principes van een liberale partij. Het nadeel van principes is, dat ze in de praktijk soms/vaak niet uitpakken zoals in de theorie was uitgedacht. Dit maakt dat leden en politieke uitvoerders per definitie schuren en in gesprek moeten zijn met elkaar over de verschillen tussen theorie en praktijk.

De kracht van een ledenvereniging

Zoals een beroemde Amsterdammer eens zei: ‘Ieder voordeel hep z’n nadeel’ en zo is het hier ook:

1.       De leden bewaken de uitgangspunten van de partij

Waar de theorie soms lastig is voor de uitvoerende politiek is het wel de stip op de muur waar de VVD op de lange termijn naar koerst. Juist omdat de uitvoerende politici het risico lopen weg te drijven van deze basis is het van belang om de leden ook op dit punt in hun kracht te zetten;

2.       De leden hebben het directe contact met de VVD-kiezers

Uiteraard gaat Mark Rutte ook op bezoek in het land en spreekt dan echte mensen, maar de leden van de VVD spreken continu met echte mensen en weten zo wat er in het land speelt. Het risico van de uitvoerende politiek is hier ook, dat ze wordt opgeslokt door het strijdtoneel onder de kaasstolp. Via de leden kan men dan het geluid van de kiezer goed blijven horen.

Zand in de machine? Juist niet.

Uiteraard schuurt het. De uitvoerende politiek spreekt over compromissen met andere uitvoerende politici. De theoretische basis en het geluid van ‘de straat’ passen daar vaak niet bij. Toch doet de VVD-politici hun werk voor de gewone burger op basis van de liberale uitgangspunten. Het schuurt dan niet alleen met coalitiegenoten, maar ook met haar eigen leden. Dat is gezond en moet je een vaste plaats in de uitvoering meegeven. De gedachte dat het tegenwerkt dient altijd gedacht én verworpen worden.

Maatregel 1: schaf het ‘Festival’ af en herstel de ALV in haar oude glorie.

Maatregel 2: herstel de ALV in oude glorie, maar organiseer de kracht van de leden wel goed.

Met liberale groeten,

Peter Lamberts