-
Hoogbegaafdheid en onderwijs
De mogelijkheid voor iedereen om door te groeien tot zijn of haar ware potentieel. Een concept dat ruimte geeft om te groeien buiten de kaders in de huidige maatschappij waar juist nu behoefte is aan (excellent) talent.
-
Maatschappij
Nederland is een kenniseconomie. We zijn daarin wereldwijd een belangrijke speler. In de toekomst zal de waarde van kennis alleen maar groter worden. En daarmee zullen we blijvend moeten investeren in de ontwikkeling van onze kinderen om optimaal mee te kunnen draaien en bij te kunnen dragen aan die toekomstige kenniseconomie. Het is onze (liberale) overtuiging dat we onze kinderen in staat moeten stellen hun talenten maximaal tot wasdom te laten komen. Daarin moeten we investeren. Want dat is investeren in onze toekomst.
Daarnaast constateren we dat Nederlanders overwegend tot de gelukkigste mensen ter wereld behoren. Het is geen gemakkelijke opgave om dat in stand te houden. Maar het is wel de opgave waarvoor we ons gesteld zien. Vanuit liberaal oogpunt is het nastreven van individueel geluk immers fundamenteel. Het is daarom van belang dat ons doel gericht is op het vanuit een kans gelijke positie nastreven van geluk. Geluk is onder andere afhankelijk van zelfontplooiing, je waardevol en gewaardeerd voelen en het vinden van een passende plek in de samenleving. Kinderen die door het systeem niet in die fundamentele positie worden gezet, worden minder gelukkige volwassenen.
In ons streven beide doelen te dienen, moeten we als eerste stap voorkomen dat kinderen tussen de wal en het schip belanden. Dat ze door het systematische aanbod van kennis niet afhaken omdat de methode een goede overdracht in de weg staat. Dat is het laaghangende fruit in het ontwikkelen van toekomstige generaties als dragers van onze kenniseconomie. En dat is het laaghangende fruit in ons streven naar een gelukkige generatie.
- Feddo Hartelust -
Doel
Elke leerling per vak het juiste niveau onderwijs bieden. Mensen zijn niet overal gemiddeld goed in, regelmatig zitten er leerlingen met vak A op vmbo-niveau, met vak B op VWO niveau en/of zijn executieve functies zwak ontwikkelt.
Je kent ze vast wel, leerlingen die alles lijken te snappen, goed logisch kunnen nadenken en redeneren, maar vastlopen op één vak dat nooit het niveau zal halen dat op de andere vakken wel bereikt wordt. Omdat ze bijv. goed zijn met logica en structuur, maar grammatica niet begrijpen. Of goed zijn in taal en geschiedenis, maar rekenen niet snappen. Etc.
Leerlingen die zich op het ene vak in rap tempo ontwikkelen en in een ander vak niet vooruit lijken te komen. Of waar ze het nut en toepasbaarheid van een vak (nog) niet kunnen inzien, het kwartje maar niet wil vallen.
Het huidige onderwijs lijkt niet ingericht om daarmee om te gaan. Het biedt geen cafetariamodel van vakken, waarbij je zelf samen met je mentor je vakkenpakket kan samenstellen op tempo en niveau. Het huidige onderwijs scheert alle leerlingen over dezelfde ‘niveau’ of ‘leertempo’-kam. Terwijl er legio voorbeelden zijn van mensen die op volwassen leeftijd pas de ruimte en het zelfvertrouwen vonden om achterstanden en hun verborgen talenten te ontwikkelen. Voor deze groep willen we een lans breken.
Voorbeelden:
Stel, je komt op het VMBO terecht omdat je gemiddeld in het basisonderwijs net zesjes haalde. Je technisch inzicht is sterk ontwikkeld, en hebt goede motor-skills maar het VMBO biedt je op meerdere vlakken geen uitdaging en helpt je niet het maximale uit je talenten te halen.
Je docenten zien - bijvoorbeeld - niet dat je al 10 stappen verder bent, omdat ze nog bezig zijn met de beginselen voor de rest van de klas. Je moet bepaalde regeltjes uit je hoofd leren, omdat de klas het inzicht niet heeft, maar wel regeltjes kan toepassen.
Jij hebt dat inzicht wel en zo je maak ook je proefwerk. Maar je haalt een dikke onvoldoende. Tijdens het proefwerk werd namelijk niet gevraagd naar inzicht, maar het reproduceren van de regeltjes van de leraar. Die jij niet kende, omdat je niet had opgelet tijdens de les die voor jou zo saai is/was.
Wat je zou willen, is dat het sneller kon en dat je talent de ruimte krijgt. Aan de andere kant, zit je ook bij een ander vak, waar je door de bomen het bos niet ziet en/of ‘het nut’ niet doorziet. Jaartallen van de gebeurtenissen in de geschiedenislessen door elkaar haalt en/of je schrijffouten niet ziet, want in jouw hoofd zijn die fouten er niet. Ook hier loop je vast, het niveau klopt niet en je zou het vak het liefst laten vallen of doorschuiven naar een later moment waar je het wel nodig hebt. Maar het is een verplicht vak. Dus zak je.
Waardoor je gezien blijft worden als iemand waarvan iedereen telkens zegt dat hij/zij zo slim is maar het toch telkens niet haalt. En op den duur wordt dit je identiteit, laat je je dromen vallen, geef je op of val je uit.
Twee voorbeelden uit velen van kinderen die niet in het standaard systeem passen en daardoor uitvallen”.
- Renee Teunissen -
Executieve vaardigheden
Ongeveer 2% van de bevolking heeft een iq van 130+ en 0,1% een IQ van 145+. De hersenen van deze kinderen vormen zich vaak op een andere manier dan gemiddeld waardoor oa de executieve vaardigheden niet goed tot ontwikkeling komen. Er ontstaat een asynchrone ontwikkeling, net zoals we dit ook zien bij kinderen die aan de onderkant van het spectrum zitten. Ongeveer 14% van de Nederlandse bevolking is zwakbegaafd en ongeveer 2% van de bevolking heeft een verstandelijke beperking.
De kenmerken van slecht ontwikkelde executieve functies worden regelmatig aangezien voor onwil ipv onmacht waardoor de oorzaak niet aangepakt wordt en er een identiteit ontstaat bij het kind van “ik kan het niet, ik ben lui, ik ben dom, ik doe het toch nooit goed” waardoor kinderen zich of gaan aanpassen of afzetten, hierdoor vallen veel van deze kinderen uit op het middelbaar/onderwijs en bereiken ze hun volle potentie niet.
Als je bij deze kinderen vroeg begint met extra inzetten op deze vaardigheden en het leren leren, kan je het leven voor heel veel leerlingen voor de lange termijn een stuk makkelijker en mooier maken, zonder het eigen tempo van het kind uit het oog te verliezen. *Zie VVPlus concept.
Uitleg:
Executieve functies horen bij het denkvermogen. Het zijn hogere denkprocessen die nodig zijn om activiteiten te plannen en aan te sturen. Je kunt ze zien als een 'dirigent'. Ze helpen bij alle soorten taken. Ze zorgen voor efficiënt, sociaal en doelgericht gedrag. De executieve functies worden ook wel de uitvoerende aandacht genoemd.
Grofweg kun je ze onderverdelen in vier soorten:
- Impulsbeheersing.
- Concentratie.
- Flexibiliteit.
- Prioriteiten stellen.
De executieve functies regelen bijvoorbeeld het starten met een taak en het richten en vasthouden van de aandacht. Zonder deze functies is goed georganiseerd gedrag niet mogelijk.
-
VVPlus Concept
VVPlus is de tegenhanger van VVE (voorschoolse vroeg educatie) een aanbod van extra peuterspeelzaal uren, naast de reguliere uren. Vergoed vanuit de gemeente, om kinderen met (gevaar tot) een (taal) achterstand extra begeleiding te geven, er wordt bij VVE vooral gericht op de ontwikkelingsachterstand. VVPlus zet in op het tegengaan van de asynchrone ontwikkeling en het mede daardoor ontstaan van een zwak werkgeheugen/executieve functies, waardoor leerlingen op latere leeftijd het gevaar lopen om eerder uit te vallen. De voorkeur zou zijn om elementen van de VVPlus als nieuwe norm in te voegen aan het programma van alle peuterspeelzalen in heel Nederland.
-
Visie:
Door aan te sluiten op de manier waarop iemand leert, is het vaak wél mogelijk om eerdere problemen te overwinnen. Door te laten zien, voelen en ervaren waarom je iets doet, ontstaat er begrip. En begrip zorgt voor plezier in het leren en groeien; met andere woorden, “de geluksfactor”.
Opvallend is dat men dit op alle niveaus tegenkomt, van laag tot hoog begaafd.
Zoals Rudmer Heerema al zei: “Kinderen die hoogbegaafd zijn, kunnen niet per definitie veel beter leren.”
Ook voor deze groep leerlingen zou het loslaten van de kaders en inzetten op talent passend zijn.
- De focus gericht op talent en toekomstperspectief.
- Werken aan een samenleving waar je kan doorgroeien tot je ware potentieel, ook als er onderdelen zijn waar je minder op scoort. Juist door te focussen op talenten en niet op gemiddelden.
Gelukkig zijn met wie je bent en wat je doet, en van daaruit in je kracht met je talenten aan de slag!
- Daniëlle Mers - van der Raad -
Samenvatting
Dit netwerk is in brede zin gericht op het loslaten van gemiddelden en het inzetten op talent en passie. Om van daaruit top-down eventuele hiaten later op te pakken.
Een omgeving bieden waardoor de natuurlijke leerstand weer aan gaat, door kaders los te laten en een cafetariamodel aan te bieden. Om als het ware een trampoline neer te zetten i.p.v. een vangnet.
Ons eerste doel is om binnen de politiek op onderwijsgebied een butterfly effect te creëren en mensen enthousiast te maken voor een samenleving die beter inspeelt op de huidige tijdsgeest en een beter toekomstperspectief biedt
